Pada abad ke-21
ini, negara kita menghadapi isu dan cabaran dalaman serta luaran akibat
daripada kesan globalisasi, liberalisasi dan perkembangan Teknologi Maklumat
dan Komunikasi (Informatian and Communications Technology). Antara
cabaran negara adalah untuk membangunkan satu sistem ekonomi yang berasaskan
pengetahuan atau K-ekonomi bagi menghadapi persaingan dengan negara lain. K-ekonomi
ini memerlukan sokongan padu daripada sektor pendidikan untuk melahirkan rakyat
Malaysia yang berpengetahuan tinggi dalam pelbagai bidang.
Hakikatnya,
sekolah-sekolah di Malaysia sekarang menghadapi masalah menyedia dan
mengeluarkan sumber manusia atau tenaga kerja yang berkualiti.
Syarikat-syarikat perniagaan dan juga agensi-agensi kerajaan terpaksa menerima
pekerja yang tidak kreatif dan kurang kemahiran dalam menyelesaikan masalah,
bekerja secara kolaboratif dan mengurus masa. Situasi yang kita hadapi
ini adalah masalah semasa. Perubahan yang sedang kita hadapi dalam
politik, ekonomi, teknologi dan iklim akan menjadi lebih dramatik pada masa
akan hadapan. Oleh itu, pendidikan di Malaysia sekarang perlu membekalkan
generasi muda dengan kemahiran-kemahiran tertentu bagi menyediakan mereka
dengan cabaran abad ke-21.
Thomas Friedman
dalam bukunya The World Is Flat : A Brief History of the Twenty-First
Century, menyatakan pendidikan turut memainkan peranan penting dan menjadi
kunci utama kepada kejayaan ekonomi dan kelestarian dunia dalam abad ke-21
ini. Alvin Toffler pula dalam bukunya Power Shift : Knowledge,
Wealth and Power at the Edge of The 21st Century menyatakan
bahawa 'the illiterate of the 21st century are not those that cannot
read or write, but those that cannot learn, unlearn and relearn.'
Sehubungan itu,
Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM) telah merangka Pelan Pembangunan
Pendidikan Malaysia 2013 – 2025 (PPPM) bagi menyediakan murid menghadapi
cabaran pendidikan abad ke-21. Antara fokus PPPM ialah enam (6) aspirasi murid
iaitu pengetahuan, kemahiran berfikir, kemahiran memimpin, kemahiran dwibahasa,
etika dan kerohanian dan identiti nasional. Ini adalah sejajar dengan
Falsafah Pendidikan Kebangsaan yang menjadi pegangan pelaksanaan sistem
pendidikan di negara kita.
RASIONAL
Keperluan kepada
Pembelajaran Abad Ke-21 merupakan salah satu tuntutan untuk menjayakan
PPPM. Sehubungan itu, satu program yang komprehensif akan dilaksana oleh
Jabatan Pendidikan Negeri Sembilan bagi memastikan warga pendidik negeri Sembilan
dapat melahirkan generasi muda yang mampu bersaing dan menangani cabaran di
peringkat global. Kertas kerja ini disediakan sebagai cadangan
mencadangkan untuk melaksanakan Pembelajaran Abad ke-21 di sekolah-sekolah
negeri Sembilan .
MATLAMAT
Program Pembelajaran
Abad Ke-21 dilaksanakann untuk melahirkan murid yang mampu bersaing dan dapat
menangani cabaran di peringkat global.
OBJEKTIF
Membangunkan
persekitaran bilik darjah abad ke-2
Meningkatkan
kemahiran guru menggunakan pedagogi abad ke-21
Memberi kemahiran
pembelajaran abad ke-21 kepada murid-murid
Membudayakan
amalan Komuniti Pembelajaran Profesional (PLC) sebagai strategi pelaksanaan
Pembelajaran Abad Ke-21 di sekolah
PEMBELAJARAN ABAD
KE-21
Menurut Martha
Hampson dan rakannya dari Innovation Unit, United Kingdom, terdapat sepuluh
(10) idea yang praktikal boleh digunakan oleh pengurus sekolah untuk
melaksanakan pembelajaran abad ke-21 iaitu:
Open
up lessons ;
Menghabiskan
sukatan pelajaran dalam masa yang ditetapkan merupakan masalah utama semua guru
di sekolah. Sama ada murid memperoleh kemahiran tertentu atau sebaliknya
menjadi perkara kedua. Dalam pembelajaran abad ke-21, pembelajaran
secara individu atau kumpulan perlu dirancang secara fleksibel dan tidak
terlalu rigid. Murid hendaklah diberi peluang dan masa yang
mencukupi untuk menyelesaikan tugasan yang diberi dan seterusnya mencapai
objektif yang ditetapkan oleh guru. Guru pula perlu menyokong dan
memantau sepanjang proses pembelajaran.
Think
outside the classroom box;
Menjadi kebiasaan
setiap bilik darjah, murid akan duduk dalam barisan di meja masing-masing
mengadap guru. Susunan sebegini dibuat bagi menyenangkan guru menyampaikan
maklumat secara berkesan kepada sekumpulan murid. Keadaan ini sesuai apabila
guru merupakan sumber utama kepada murid. Namun, keperluan kemahiran abad ke-21
seperti penyelesaian masalah secara kolaboratif, teknologi maklumat, literasi
maklumat dan ekonomi, memerlukan kaedah pengajaran yang baru. Peranan
guru bukan lagi sebagai penyampai maklumat tetapi membimbing, berbincang, dan
mentaksir perkembangan seseorang murid dan seterusnya memberi sokongan.
Oleh itu, konsep sesebuah bilik darjah lebih kepada bilik sumber di mana
maklumat senang diakses dan mempamerkan hasil-hasil kerja murid. Susunan
meja dan kerusi bilik darjah perlu sesuai untuk aktiviti berkumpulan
seperti perbincangan, eksperimen dan kajian.
Get
personal;
Selalunya kita
menganggap murid yang memerlukan perhatian khusus ialah murid berkeperluan khas
(special educational needs) seperti murid masalah pembelajaran (slow
learners). Hakikatnya semua murid sebenarnya memerlukan perhatian
khusus kerana mempunyai keupayaan pelbagai. Walau bagaimanapun, guru
menghadapi kekangan masa untuk menangani keperluan murid secara
induvidu. Dalam pembelajaran abad ke-21, pembelajaran berasaskan
projek (project-based learning) memberi peluang dan tanggungjawab kepada
murid melaksanakan projek mengikut minat, kreativiti dan kemahiran
masing-masing.
Tap
into students’ digital expertise;
Teknologi telah
mengubah cara kita mengakses maklumat. Apa lagi bagi generasi muda yang lahir
dalam era teknologi yang canggih. Generasi sekarang secara semula jadi
merupakan seorang penyiasat, penyelidik dan juga pengumpul maklumat.
Kemahiran-kemahiran ini sepatutnya digunakan oleh guru dalam merancang
pembelajaran kendiri (Self-access Learning), pembelajaran berasaskan
inquiri (Inquiry-based Learning) dan kerja secara kolaboratif (Peer
Collaboration). Hasil kerja murid boleh dijadikan
sebagai showcases terbaik apabila projek yang dihasil
melibatkan audio, teks, imejan dan video.
Get
real with projects;
Penyediaan sesuatu
projek melibatkan tiga (3) langkah penting iaitu proses penyediaan draf (lebih
dari sekali), perbincangan/sumbangsaran/kritikan dan
persembahan/pameran. Ketiga-tiga proses ini adalah kritikal kerana akan
menghasilkan kualiti kerja yang sangat tinggi oleh murid dan juga guru.
Projek sebegini akan memberi pengalaman kepada murid bekerja dalam kumpulan,
mengurus masa dan membuat persembahan/pameran kepada rakan lain/guru/ibu bapa
atau pihak luar.
Expect
(and help) students to be teachers;
Murid perlu diberi peluang terlibat secara aktif menjadi mentor dan
pembimbing kepada rakan sebaya. Kaedah yang digunakan ini akan lebih
relevan dan dapat meningkatkan pengetahuan, kemahiran berkomunikasi dan
jati diri murid tersebut
Help
(and expect) teachers to be students;
Guru sebenarnya
sangat ghairah untuk mendapat sebanyak mungkin ilmu bagi meningkatkan
pengetahuan mereka dalam bidang pendidikan. Untuk itu, platform yang
sesuai perlu disediakan kepada guru-guru sama ada di peringkat sekolah, daerah
atau jabatan. Pembelajaran melalui kajian perlu menjadi amalan dalam
kalangan guru untuk inovasi dan juga peningkatan dalam kualiti pengajaran serta
pencapaian murid.
Measure
what matters;
Keupayaan untuk
menyimpan maklumat dan fakta menjadi kurang relevan dalam era digital
sekarang. Sebaliknya, kemahiran berfikir aras tinggi (KBAT), memperoleh,
menganalisis dan menyusun maklumat adalah lebih penting. Begitu juga
dengan kemahiran bekerja dalam kumpulan, mengguna ikhtiar, menyelesai masalah
dan kreatif. Semua kemahiran ini sangat diperlukan dalam abad ke-21. Oleh
itu, pentaksiran yang dilaksana oleh guru juga perlu berfokus kepada
kemahiran-kemahiran tersebut.
Work
with families, not just children;
Terdapat hubungan
yang signifikan antara penglibatan ibu bapa dengan pencapaian murid.
Penglibatan ibu bapa dan komuniti di sekolah merupakan perkongsian
akauntabiliti dalam pencapaian dan pembangunan murid-murid. Sebagai
contoh, Mayfield Primary School di London memberi peluang kepada ibu bapa
selama 30 minit untuk belajar bersama dengan anak-anak mereka waktu
persekolahan. Terdapat sekolah yang melibatkan ibu bapa dalam penyediaan
projek oleh anak-anak mereka seperti membuat persembahan atau pameran.
Jaringan sosial seperti Facebook perlu diwujudkan sebagai platform untuk
perbincangan dan menyampaikan maklumat terkini kepada ibu bapa tentang program
yang dijalankan di sekolah.
Power
to the student;
Murid merupakan
rakan kongsi yang berpotensi dalam pembelajaran. Melibatkan murid dalam
beberapa pengurusan pendidikan (terutama isu yang melibatkan murid) sebenarnya
melatih mereka bertanggungjawab, berminat dan menjadi warga negara yang aktif
apabila dewasa kelak. Jika ini dilaksanakan, bermakna sekolah telah berjaya
mewujudkan budaya di mana semua warga sekolah dilibatkan dalam pendidikan dan
pembelajaran.
Kemahiran
pembelajaran dan pembelajaran (PdP) yang terdapat dalam abad ke-21
ialah:
i.
Kemahiran
pembelajaran dan inovasi (Learning and innovation skills)
ii.
Kemahiran
maklumat, media dan teknologi (Information, media and technology skills)
iii.
Kemahiran hidup
dan kerjaya (Life and career skills)
Elemen-elemen yang
terkandung dalam kemahiran abad ke-21 ialah:
i.
Kreativiti dan
Inovasi (Creativity and Innovation)
ii.
Pemikiran kritis
dan Penyelesaian Masalah (Critical Thinking and Problem Solving)
iii.
Komunikasi dan
Kolaborasi (Communication and Collaboration)
iv.
Literasi Maklumat
(Information Literacy)
v.
Literasi Media (Media
Literacy)
vi.
Literasi
Teknologi, Maklumat dan Komunikasi (TMK) (ICT (Information, Communications
and Technology Literacy)
vii.
Fleksibiliti dan
mempunyai keupayaan menyesuaikan diri (Flexibility and Adaptability)
viii.
Berinisiatif dan
Mempunyai Haluan Diri (Initiative and Self-Direction)
ix.
Kemahiran Sosial
dan Antara-Budaya (Social and Cross-Cultural Skills)
x.
Produktiviti dan Akauntabiliti
(Productivity and Accountability)
xi.
Kepimpinan dan Tanggungjawab
(Leadership and Responsibility)
Guru-guru abad
ke-21 perlu mempunyai ciri-ciri guru berikut:
i.
Menguasai subjek
(Kandungan Kurikulum)
ii.
Mahir dan
berketerampilan dalam pedagogi
iii.
Mengesan
perkembangan murid-murid dan menyokong mereka
iv.
Memahami psikologi
pembelajaran (Cognitive Psychology)
v.
Memiliki kemahiran
kaunseling
No comments:
Post a Comment